Betekenisvol Ondernemen
Uit onderzoek is gebleken dat bedrijven met een duidelijke 'purpose', oftewel een duidelijke maatschappelijke missie, beter presteren dan bedrijven die zich alleen richten op het verdienen van veel geld, vooral in het belang van aandeelhouders.
In de loop der jaren is het concept van 'purpose' steeds belangrijker geworden in het bedrijfsleven. Ik definieer 'purpose' als het actief bijdragen aan een betere wereld, waarbij de maatschappelijke rol net zo serieus wordt genomen als winstgevendheid en aandeelhoudersbelangen. Deze trend heeft jaren geleden al mijn aandacht getrokken. Vanaf dat moment heb ik mij verdiept in het belang van 'purpose' voor commerciële organisaties. Mijn algehele take-out hieruit is dat het omarmen van een maatschappelijke missie cruciaal is voor bedrijven die in de toekomst relevant willen blijven. Het concept van 'purpose' gaat verder dan alleen bedrijfswinst; het omvat een verantwoordelijkheid voor de bredere maatschappij en het milieu. Dit nieuwe bedrijfsmodel, waarbij zowel financiële als maatschappelijke doelen worden nagestreefd, belooft een meer duurzame en ethische benadering van het bedrijfsleven.
Het denken kantelt
In de jaren tachtig en negentig lag de focus in het bedrijfsleven primair op het behalen van financieel rendement, met een nadruk op het leveren van kwalitatief goede producten. Deze benadering is echter verschoven door diverse ontwikkelingen. Tegenwoordig zoeken consumenten, specifiek generaties Y en Z, naar een emotionele connectie met een bedrijf of merk. Klanten en werknemers geven de voorkeur aan merken die bijdragen aan doelen die zij waardevol achten. Deze verschuiving kun je zien als een beweging van 'democratie' naar 'emocratie', een term die Ferguson (Brits Historicus), gebruikte om een samenleving te beschrijven waarin emoties en gevoelens dominanter zijn dan rationaliteit. In deze context groeide ook mijn bewustwording van de aanzienlijke impact van globalisatie op mens en milieu. Dit heeft geleid tot mijn overtuiging dat grote maatschappelijke uitdagingen niet uitsluitend dooroverheden of non-profitorganisaties kunnen en moeten worden opgelost. Het keurmerk B Corporation onderstreept dit door maatschappelijk verantwoord ondernemen te bevorderen en samen met mijn studio help ik ondernemers om hier kleur en vorm aan te geven. Zodat een organisatie meer is en meer doet dan alleen een keurmerk opplakken.
In 2019 kwam er een significante stap in de juiste richting, toen The Business Roundtable, een vereniging van CEO's van grote Amerikaanse bedrijven, een document ondertekende. Hierin committeerde zij zich aan het meer investeren in werknemers, eerlijk handelen met leveranciers, ondersteuning van gemeenschappen en bescherming van het milieu. Hiermee werd 'purpose' belangrijker geacht dan enkel de belangen van aandeelhouders.
Deze nieuwe kijk blijkt, niet geheel onverwachts, financieel rendabel te zijn. Uit onderzoek blijkt dat 'purpose-driven' bedrijven, hogere omzetten genereren, met een gemiddelde stijging van 6% in de waarde van hun aandelen en een omzetgroei van 20%. Negen van de tien consumenten, geven de voorkeur aan het kopen van producten of diensten van merken die zich inzetten voor maatschappelijke doelen. Bovendien is het als 'purpose-driven' bedrijf gemakkelijker om kwalitatief goede werknemers aan te trekken en te behouden. Een duidelijke 'purpose' helpt bij het creëren van fans en ambassadeurs, waardoor 'purpose' een winstgevend element binnen elk bedrijf is geworden.
Waarom succesvolle bedrijven en semi social enterprises te weinig impact hebben
In de hedendaagse corporate en MKB wereld zijn er tal van conventioneel “succesvolle” bedrijven die indrukwekkende financiële resultaten boeken, zoals hoge omzet, winst en personeelsaantallen. Echter, deze bedrijven worden niet automatisch als betekenisvol beschouwd. De oorspronkelijke intentie en het behaalde succes lijken deze bedrijven anders te hebben geprogrammeerd, waardoor het voor hun een uitdaging is om betekenisvol te ondernemen. De overgang naar betekenisvol ondernemen lijkt voor hun vaak te complex en kent een lage slagingskans. Hier rees bij mij altijd de vraag: Klopt dit wel? En zijn alleen sociale ondernemingen dan de oplossing?
Veel sociale ondernemingen beginnen met een betekenisvolle intentie en een goed bedoeld idee, maar een commercieel levensvatbare uitvoering laat vaak te wensen over. Ik merk een misvatting dat een goed bedoeld idee alleen maar intrinsiek succesvol mag zijn. Echter, de praktijk toont aan dat ondanks enkele successen, zoals De Dopper en Tony Chocolonely, veel maatschappelijk georiënteerde ideeën falen door middelmatige of slechte uitvoering.
In mijn optiek vereist betekenisvol ondernemen bij grotere bedrijven een fundamentele verandering in zowel het wezen als de activiteiten van het bedrijf. Het bedrijf moet een gehele transformatie ondergaan. Deze transformatie betreft niet alleen het handelen, maar ook het wezen van het bedrijf. Betekenisvol ondernemen is echter een eenvoudige taak, wanneer je er vanaf dag 1 mee aan de slag gaat.
Betekenisvol ondernemen draait om de nieuwe mentaliteit en cultuur binnen het bedrijf, en is het resultaat van deze nieuwe benadering. Betekenisvol ondernemen vereist voor veel mensen een verandering in intentie en mentaliteit. Er zijn weinig personen en/of studio’s die het lukken om conventioneel succesvolle ondernemers te helpen bij het aannemen van deze nieuwe intentie en mentaliteit. Dit proces is een hele uitdaging maar het resultaat is potentieel een aanzienlijke impact. Een belangrijke vraag die hierbij naar voren komt, is hoe je als ondernemer deze impact kan meten? Het antwoord is vrij simpel: stabiliteit, succes en transformatie.
Stabiliteit, succes en transformatie
Betekenisvol ondernemen vereist een diepgaand bewustzijn en voorbereiding binnen een organisatie. Traditioneel gezien wordt gedacht dat een bedrijf pas kan beginnen met betekenisvol ondernemen, nadat aan enkele cruciale randvoorwaarden voldaan zijn. Een sterke wens zou niet voldoende zijn. Ter verduidelijking van dit proces wordt het bekende model van Maslow toegepast, dat de hiërarchie van menselijke behoeften beschrijft en ook een solide basis vormt voor organisaties.
De onderste laag van dit model betreft stabiliteit, wat essentieel is voor groei. Zonder stabiliteit belandt een bedrijf in een overlevingsmodus, waarbij het herstel van stabiliteit de enige prioriteit is. Stabiliteit in een bedrijf houdt in dat de basisfundamenten op orde zijn: er is een georganiseerde entiteit (zoals een BV), er is voldoende cashflow om mensen en middelen te betalen, de eerste klanten doen bestellingen, en het businessmodel lijkt effectief. In deze fase draait alles om transacties en korte termijn.
Zodra er stabiliteit is, kan het bedrijf doorgroeien naar het volgende niveau: succes. Succes betekent het creëren van waarde en vertrouwen in de toekomst. Het bedrijf slaagt erin relaties met klanten op te bouwen, het businessmodel is bewezen, en de inkomsten overstijgen de uitgaven. Innovatie en het lanceren van nieuwe producten vinden plaats, de bedrijfscultuur krijgt vorm en het bedrijf ontwikkelt zich tot een merk. Flexibiliteit en structuur worden meer in balans gebracht.
De bovenste laag van het model gaat over transformatie, de fase waar betekenisvol ondernemen een bijdrage kan leveren aan de maatschappij. Dit is vergelijkbaar met het principe van 'eerst je eigen zuurstofmasker opzetten, dan die van anderen', zoals aangegeven tijdens veiligheidsinstructies in een vliegtuig. Een bedrijf zou dus pas kunnen beginnen met de transformatie naar een betekenisvol bedrijf als de onderliggende lagen van stabiliteit en succes goed functioneren, volgens deze visie. Deze lagen zouden de belangrijkste randvoorwaarden voor betekenisvol ondernemen vormen en alleen vanuit die succesvolle basis zou het het bedrijf meerwaarde kunnen creëren voor anderen. Ik denk dat een bedrijf ( hoe klein ook ) dat vanaf het begin zichzelf anders organiseert en presenteerd, betekenis- en succesvol kan ondernemen en zo niet alleen zichzelf, maar ook de maatschappij dient.
Betekenisvol Ondernemen werkt tot op wervingsniveau
In het traditionele proces van personeelswerving wordt vaak een belangrijk aspect over het hoofd gezien: de wensen en potentie van de kandidaat. Bedrijven richten zich doorgaans op hun eigen behoeften, waarbij de vraag centraal staat wat een kandidaat voor het bedrijf kan betekenen. Echter, vanuit het perspectief van de kandidaat is er een groeiende trend waarbij men niet alleen kijkt naar het financiële aspect van een baan, maar ook naar de toegevoegde waarde van het werk en het bedrijf aan hun persoonlijke leven.Om een langdurige en vruchtbare werkrelatie op te bouwen, is het voor bedrijven essentieel om duidelijk te communiceren wie ze zijn, waar ze voor staan en wat ze doen. Dit helpt bij het aantrekken van medewerkers die echt bij het bedrijf passen. Bovendien is het belangrijk dat kandidaten de ruimte krijgen om uit te drukken wie ze zijn en wat ze willen. Door deze aanpak kunnen bedrijven de overgang faciliteren van het simpelweg vinden van werk naar het vinden van voldoening in het werk. Dit leidt tot meer betrokkenheid en tevredenheid bij zowel de werkgever als de werknemer.
Het geheim van de progressieve succesvolle scale-ups
Het "geheim" van snelgroeiende bedrijven, die zich niet enkel richten op snelle groei maar ook prioriteit geven aan een duidelijke en betekenisvolle missie die verder gaat dan financieel succes, is relatief eenvoudig. Deze bedrijven streven naar het hebben van een positieve impact op de samenleving, het milieu, of specifieke gemeenschappen, terwijl ze tegelijkertijd hun activiteiten uitbreiden en hun marktpositie versterken.
In tegenstelling tot traditionele startups, die voornamelijk gericht zijn op groei en winst, worden deze scale-ups gedreven door een sterk gevoel van sociale of ecologische verantwoordelijkheid. Hierdoor genieten ze een bredere ondersteuning van zowel consumenten als investeerders. Deze bedrijven integreren doelgerichte initiatieven in hun kernbedrijfsstrategieën en doen bewuste pogingen om urgente problemen aan te pakken en een positieve bijdrage te leveren aan de wereld. Voorbeelden van dergelijke purpose-driven scale-ups zijn te vinden in diverse sectoren, zoals technologie, consumentengoederen, gezondheidszorg en financiën. Deze bedrijven trekken steeds meer aandacht en steun van consumenten, investeerders en het bredere bedrijfsleven. Dit komt doordat er een groeiende vraag is naar ondernemingen die zich niet alleen richten op het maken van winst, maar ook een bijdrage leveren aan het creëren van een betere wereld.
